Çocuklar için Felsefe nedir?

1960’lı yıllarda, Amerikalı felsefe profesörü “Matthew Lipman” derslerinde öğrencilerinin akıl yürütme becerilerinin yetersiz olduğunu gördükten sonra, doğru düşünmeyi öğrenmek için üniversite sıralarının geç olduğunun farkına varır. Bu farkındalıktan hareketle Lipman, Çocuklar İçin Felsefe (P4C) pedagojisini başlatır.

P4C yönteminde soruşturan bir topluluk (Community of Inquiry) oluşturulur. Öğretmen burada “Kolaylaştırıcı” olarak adlandırılır. Kolaylaştırıcı tarafından yönlendirici sorular sorularak desteklenen soruşturma sırasında, kolaylaştırıcı soruşturmayı kontrol altında tutmaz. Çocuklar soruşturma sırasında, sorular sormaya, sorular üzerinde düşüncelerini ifade etmeye ve birbirlerini dinlemeye yönlendirilirler.

Çok güçlü bir soru sorma zekası potansiyeline sahip bu yaş grubu çocukların, potansiyellerini ortaya çıkarmaları açısından P4C uygulamaları son derece önemlidir. Düşünen bir varlık olarak tanımladığımız insanın bu en temel özelliğinin küçük yaşta farkındalıkla geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır.

P4C bir insanın tüm yaşamı ve eğitim hayatı boyunca ihtiyaç duyacağı, eleştirel ve yaratıcı düşünme yetisini geliştirir. Çocuklar onlarla paylaşılan bir hikaye, film ya da resim üzerinde birlikte sohbet ederek sorularına cevaplar bulmaya ya da yeni sorular sormaya, fikirlerini özgürce paylaşmaya, arkadaşlarını dinlemeye, onların düşüncelerine itiraz ederken özenli olmaya ya da aynı düşünceye katılarak o düşünceyi işbirliği içinde geliştirmeyi öğrenir.

P4C ’nin amacı hiçbir zaman çocuklara filozofları, izmleri, felsefe tarihini öğretmek olmamıştır. Amaç çocuklara düşünmeyi öğretmek, soru sormayı, sorgulamayı öğretmektir

P4C ile aşağıdaki yetilerin geliştiğini ortaya koymuştur:

1. Kişilik Geliştiren Yetiler:

Çocukların kendilerine güven duymaları

Nedenlere dayandırılabilen kendi düşüncelerini oluşturma

Kendi kendilerini kritik edebilme

Başkalarına karşı kendi görüşlerini savunabilme ve gerektiğinde hayır diyebilmek

2. Sosyal Yetiler:

Tartışmaya hazır bulunuşluk

Başka görüşleri kabullenme

Demokratik anlayış

Farklı çözüm ve önerilere açık olma

Biz duygusunu yaşamak

İletişim becerilerinin artması

Çatışma veya eleştiriyi zenginlik olarak tanıma ve kabul etme

3. Mantıksal Yetiler:

Delillendirme gücü ve yetisi

Eleştirel ve mantıklı düşünce

Değerlendirme ve yargılama gücünü destekleme, geliştirme.